AKBABA günleri başladı! Ayda bir kez dönemin mizah anlayışına değineceğiz. İnsanları ne güldürür, neler eğlendirirdi? Bu bölümde 18 Haziran 1959 tarihine gidiyoruz. Demokrat Parti dönemi, NASA’nın uzaya gönderdiği fare ve Kurban Bayramı’na dair karikatürler burada.
YUSUF ZİYA ORTAÇ — Kurbanlarımız! (1959, Akbaba Dergisi)KURBANLARIMIZ!
Demin yirmi yıl evvelki bir yazımı okudum. Adı: Kurbanlar. Tam günümüzün konusu.
Bu yazıda çocukluğumundan o güne dek verdiğimiz kurbanları sıralamışım. Babamın sürüden kurban seçmesini bilen tecrübeli ellerinden tutunuz da bahçedeki sundurmaya, içi yeşil sırlı su çanağına, başı yemenili ihtiyar nineye, kara sakallı, çam yapılı kasap Ali Ağa’ya, boy boy, biçim biçim bileyden yeni çıkmış kurban bıçaklarına, gümüş buhurdanlıklara, öd ağaçlarına, Itrî’nin ruh ufuklarını genişleten tekbirlerine kadar.
Aradan geçen yirmi yıl bizi bu kayıplarımızdan hiçbirine kavuşturmadı. O bizi biz yapan güzel gelenekler, büyük bir imparatorlukla beraber çöküp gitmiştir. Şimdi hepsinden, Selanik kadar, Manastır kadar, Kosova kadar, Halep, Şam, Bağdat, Basra kadar uzağız.
Ama o yirmi yıldan bu yana daha ne kurbanlar verdik ve hâlâ, hâlâ, hâlâ ne kurbanlar veriyorunuz düşündünüz mü hiç?
Daha dün, Kurtuluş Savaşını yaptığımız topraklarda, İsmet İnönü’nün millî bir hazine olan başından akıttığımız iki damla kan bir kurban kanı değil midir? Biz o gün, politika meydanında, büyüğe saygı duygumuzu kurban etmedik mi?
Harf inkılâbı, milyonlarca okuma şevkini verdi. Ama okuyacak şey vermedi. Gazetelerimizde en ciddî haber sâbık Kraliçe Süreyya’nın yeni hovardalıkları, dergilerimizde en ağırbaşlı yazı yeni Ağa Han’ın zamparalıklarıdır. Kurbanlarımızın sonu, eyvaah, hâlâ gelmedi.
Amerika fezaya fare attı.
— Korkma yahu. Buraya kadar gelmez!
—Buraya kadar beyim, dedik. Bir türlü inmek istemiyor.
LÜKÜS NERMİN
Korkma sakın, üçten, beşten
Olur olmaz zorlu işten,
Hem kebaptan, hem de şişten,
Olmalısın her an emin.
Sen çok yaşa Lüküs Nermin!
Akıl, fikir hepsi sende,
Cümle âlem sana bende,
Her şey bulunur hanende,
Frank, dolar, mark, sterlin.
Sen çok yaşa Lüküs Nermin!
+
İçki, kadın, müzik, kumar,
Mor binlikler tomar, tomar,
Herkes senden bir şey umar,
Alt üst olsa tavan, zemin,
Sen çok yaşa Lüküs Nermin!
DAKTİLO — Kusura bakmayınız, yaz tatilimi geçirmeğe gidiyorum da, Allahaısmarladık demeğe geldim.
YENİ ZÜPPELİKLER
+ Bu yaz Avrupa’ya gidecek misiniz?
— Hayır. Kışa doğru Ay’a gideceğiz.
— Kurbanlık olmasına kurbanlık ama kardeş, hangi bayramda kurban edeceğiz, daha belli değil!
AKBABA KURBAN BAYRAMINIZI KUTLAR
Politikacı: “Şunu istiyorum!”
Satıcı: “Kurbanlık koyunlar liraya. Kurbanlık koyunlar liraya!”
Tüccar: “Şu küpe göre bir kurban seç bakalım!”
Kadın: “Elimden hiçbir iş gelmiyor vallahi. Dün diktiğim askı yine koptu!”
Yaşlı kadın: “Ayol adamcağızın bu hali ne? Gören karı koca olduğunuza inanmayacak.”
NAMUSLU KOCA
+ Atma! Bu, Hikmet kadın olsa seni çağırmak için annesinin evden gitmesini beklemez.
— Hiç bile değil. Hikmet’in anası olacak karı, geveze cadalozun biridir. Çenesi bir açıldı mı, kimseye iki çift lâf edecek fırsat bırakmaz. Biz de onun için annesinin evde olmadığı zamanlar buluşuyoruz.
+ Pekii ne diye “arka yoldan bahçeye girmek daha tehlikesizdir” diyor.
— Oturdukları sokak istimlak ediliyor. Geçecek yol yok. Her tarafta tehlikeli çukurlar açılmış. Halbuki arka yol gayet muntazam.
+ Ya! Demek öyle.
+ Dudaklarından sıcak öpücükler ne demek? Kadın kadını öper mi böyle?
— Sen artık fazla oluyorsun! İnsan kırk yıllık can-ciğer arkadaşını öpmez de kimi öper budala!
Kaynak: 1959, Akbaba Dergisi
