Ne Maria Vodzinska, ne de diğerleri. Chopin deyince akla önce George Sand gelir. Ünlü besteciyle, Fransız edebiyatında yeri apayrı olan kadın romancının on yıl süren beraberlikleri, en fırtınalı aşklardan biri olarak tarihe geçmiştir. Bu sayımızdan itibaren Chopin’in hayatını ve gönül maceralarını dile getirirken, George Sand faslına daha geniş yer ayıracağız. Bu aşkın en bilinmeyen, bugüne kadar en gizli kalmış yönlerini gözler önüne serecek, hiçbir yerde çıkmamış resimler ve görülmemiş vesikalar neşredeceğiz.

0181-erol-dernek-fotografi-1971-hayat-dergisi-kapagi-nice-mutlu-yillar (02)
ZEKİ MÜREN — Dileğim, 1971 yılının 365 mavi boncuklu sihirli uğur kolyesi olup bütün insanların başına geçmesidir.

Sonbaharın gelişi önemli bir değişiklik getirmemişti yine. İspanya’nın doğu kıyıları gün boyunca her yıl olduğu gibi sıcaktan b unalıyor, Akdeniz’in kırışıksız yüzeyine yayılan hafif sis tabakası ufka uzanıyordu. Şehirlerde güneşin doğuşuyla başlayan hayat, öğle saatlerinde hareketini kaybediyor, insanlar bulabildikleri gölgeye sığınıp iki lokma atıştırdıktan sonra oldukları yerde uyuyakalıyorlardı.

1838 yılının 7 Kasım günü Katalonya’nın büyük limanı Barcelona’da bu görüntüye ters düşen tek bölge rıhtımın ufak bir bölümüydü. Burada bağlı duran «El Mallorquin» adlı geminin bacasından çıkan kapkara kömür dumanı dikey olarak gökyüzüne yükseliyor, tekne hafif bir an evvel gitmek istermiş gibi hafif hafif sallanıyordu. Bütün hazırlıklar tamamlanmış, sıra yolcuların alınmasına gelmişti. Beş kişilik bir kafile geminin merdiveni başında duran ve terini silen İspanyol polisine doğru ilerledi. En önde uzunca boylu çağın modasına uygun giyimli genç bir kadın yürüyor, onu narin yapılı güzel bir kız çocuğu, zarif, ince görünüşlü genç bir adam, on beş yaşlarında, zayıf ve solgun yüzlü bir erkek çocuğu ile yaşlıca bir kadın izliyordu. Dikkati çekecek kadar geniş ve sert adımlarla yürüyen şık giyimli genç kadın polisin önünde durdu, çantasından bazı kâğıtlar çıkartarak uzattı, kalınca bir sesle konuştu:
— Adım, Amandine Aurore Lucille Dupin. Fransız yazarıyım, dulum. Bu, kızım Solange Dudevant. Bu da oğlum Maurice Dudevant. Gördüğünüz genç adamın adı Frédéric – Francois Chopin, müzikçidir. Şu da çocuklarımın bakıcısı Sophie. Majorca Adası’nda Palma’ya gidiyoruz. Kışı orada geçireceğiz. Polis öğle sıcağından bir an önce kurtulmak için olacak kâğıtlara kısaca göz atıp kadını uğurladı:
— Gracşas Senaro. İyi yolculuklar.

0181-huzun-bestecisi-chopin-kimdir-chopin-in-ask-hayati (02)
CHOPIN — Romantik yaratılışlıydı. Yalnız piyanoyu düşünür, yalnız piyano için yaşardı. Çalışı yumuşak ve içe dönüktü. (1971, Hayat)

Yolcular merdiveni çıkıp güverteye ayak basar basma değişmişlerdi sanki. Genç kadın gemicileri neşeyle selamlamaya koyulmuş, çocuklar gülüşerek şakalaşmaya başlamış, genç adamın yüzünde mahzun bir tebessüm belirmişti. Bu tebessüm, Palma’da hayatını ve kaderini değiştirecek acı olayların önsezisini yansıtıyordu sanki. «El Mallorquin» demir alıp açılırken genç kadın ona yaklaştı. Koluna girip fısıldadı:
— Mutlu değil misin Frédéric? Bak göreceksin,Palma çok iyi gelecek sağlığına. Maurice de romatizmalarından kurtulacak. Masmavi gökyüzü, pırıl pırıl deniz. Her gün güneş, her gün açık hava ve bol yiyecek. Düşün sevgilim, Paris’te herkes soğuktan titrerken biz hayatın tadını çıkaracağız, yalnız birbirimizin olacağız.

0181-turkan-soray-1971-takvimi-hayat-dergisi-1
1971 — Türkan Şoray’ın yer aldığı yeni yıl takvimi.

VAMPİR MİYDİ YOKSA KELEBEK Mİ?
Sanat tarihinde unutulmaz bir aşk hikâyesinin «Majorca Bölümü» işte böyle tatlı ümitlerle başlamış, hayal kırıklığı ile sona ermişti. Majorca adı, yüzyıldan bu yana genellikle iki adı daha getirir çağrışımla: Frédéric Chopin ve George Sand. 19’uncu yüzyılın bu iki tanınmış insanı arasındaki ilinti pek çok araştırmaya yol açmış, bu ilinti üzerine sayısız kitap yazılmış, filmler çevrilmiştir. Müzik tarihinin o alabildiğince ince duygulu, olağanüstü hassas ve narin «piyano şairi» nasıl olmuş da on yıl boyunca erkek davranışlı, garip tabiatlı bir kadının aşkını sürüklemiştir? Bu sorunun cevabı hâlâ tartışılmakta, belgelere ve çağdaşları olan kimselerin ifadelerine göre türlü hükümlere varılmaktadır. Bazılarına göre Chopin bu on yıl boyunca George Sand’a cehennem acısı çektirmiştir. Kadın beraber oldukları süre boyunca tükenmez bir ihtimamla müzikçiye bakmış, hayatını uzatmak için didinmiş durmuştur. Çalışmalarına sabırlar yardım etmiş, para sıkıntısı çekmemesi için elinden geleni yapmıştır. Büyük Polonyalı şair Milkviç’in bu konudaki fikri şöyle:
— Chopin, bu kadın için bir şeytandı. Ruhunun varlığını emen bir vampirdi. Ona her işkenceyi reva gördü. Ayrılmasalardı, ölümüne sebep olabilirdi. Paris’teki Polonya göçmenlerinden diğer bazılarının da fikri tam tersi:
— Chopin, George Sand için bir kelebekti. Seviştikleri çağlarda onu çiçeklerden usare derlemesi için kullandı. Sevgisi tükenince bir iğne batırarak bıraktı. Sonra gün geldi, koleksiyonundan alıp romanlarının kahramanları arasına kattı. «Lukrezia Floriani» adlı romanında yaptığı gibi.

0181-huzun-bestecisi-chopin-kimdir-chopin-in-ask-hayati (01)
FIRTINALI BİR AŞK — Beraber oldukları sürece hayatı birbirlerine zehir eden iki ünlü sevgili: Chopin ve Amandine Aurore.

PARİS’TE BİR KASIM GECESİ
Yankıları 19’uncu yüzyılın ortalarından günümüze kadar uzanan bu ünlü aşk hikâyesi Paris’te Hotel de France’ın özel bir apartmanında başlar. Geçen yüzyılın müzik hayatında büyük hizmeti ve rolü olan piyanist ve besteci Franz Liszt, karısı Kontes Marie d’Agoult ve küçük kızı Blandine’le 1836 yılı sonbaharında İsviçre’den dönmüş, bu büyük otele yerleşmiştir. Paris aristokrasisi ve zengin burjuvaları sanat ve kişiliğine hayrandır Lizst’in. Oteldeki dairesi çağın en tanınmış simalarıyla dolup boşalmaktadır. Yağmurlu bir kasım gecesi salonda gene bazı misafirler vardır. Şair Heinrich Heine, George Sand ve Polonyalı yazar Yozef Bzovski. Liszt’in piyano başında olduğu sırada kapı açılır, Chopin girer. Almanya gezisinden yeni dönmüştür. Her zamanki gibi solgun, ince ve kibardır. Kontes onu edebiyat çevrelerinin yakından tanıdığı George Sand ile tanıştırır. George Sand esmer, uzunca boylu, soğuk bakışlı, erkek davranışlı bir kadındır. Bukleli saçlarla süslü başı içtiği puroların dumanları arasında kaybolmakta, derinden gelen bir sesle konuşmaktadır. Chopin ilgi duymaz bu garip kadına karşı, Kont Vodzinska’nın yıllardır derin bir aşkla sevdiği kızı Maria ile evlenmesi sağlığında baş gösteren bozukluk sebebiyle tehlikeye girmiş, bu inanç onu derin bir üzüntüye gömmüştür.

0181-huzun-bestecisi-chopin-kimdir-chopin-in-ask-hayati (03)
FEZA — Yün ve orlon ürünlerimiz solmaz, tüylenmez ve garantilidir.


İLK TANIŞMA VE SONRASI

Bu tanışmadan sonra Chopin uzunca bir süre George Sand’ı görmeyecektir. 1837 yılı yaz aylarında sağlığı biraz düzelmiş, piyano yapımcısı Cemille Pleyel’le İngiltere’ye kısa bir gezi yapmıştır. Bonn’da Betthoven adına dikilecek bir anıtın yararına düzenlenen konserden sonra hemen Paris’e döner. Maria Vodzinska’dan ümidini tamamen kesmiştir. Büyük acısına, tükenmez hüznüne rağmen ders vermeye ve davetlere gitmeye koyulur. Salonlarda George Sand’a rastlamıştır tekrar. Bir gün kalkıp kadının Nohant kasabasındaki evine gider. Kendisinden altı yaş büyük, iki çocuklu geçmişi aşk maceralarıyla dolu bu kadında yalnızlığına ve acılarına karşı en iyi çareyi bulacağına inanmaktadır.

GEORGE SAND KİMDİR?
1804 yılında doğmuştur. 18 yaşındayken Baron Casimir Dudevant ile evlendirilir. Bu evlilik daha ilk gecesinden başlayarak bitmeyen gerilimlere yol açmış, karı-koca olarak ancak 9 yıl beraber oturabilmişlerdir. İki çocuk doğar bu arada. 1823’de Maurice, 1828’de Solange. Barones Dudevant kocasından ayrılmaya karar verince çocuklarını alıp Nohant’taki aile evine döner ve yazmaya koyulur. 27 yaşındadır. Çağın hemen bütün ileri gelen sanatçıları tarafından tanınmakta, sevilmektedir.

0181-yetmisli-yillarda-banka-promosyonlari-1971-yapi-ve-kredi-bankasi-reklami
YKB — Yılbaşı, bayram, evlenme, doğum günü, sınıf geçme, okul bitirme, sünnet ve her mutlu olayda en güzel ve en faydalı hediyeyi verebilmek için emrinizdeyiz.

1833 yılında ünlü bir yazardır George Sand. Aynı yıl artık çok sıkıcı bulduğu Jules Sandeau ile ilişkilerini kesmiş, bu defa tanınmış, yakışıklı fakat yine kadınımsı davranışlarıyla bilinen bir diğer şair-yazarla, Alfred de Musset ile sevişmeye koyulmuştur. Yıl sonlarında beraberce yaptıkları İtalya gezisi bu aşkın sonu olur. Musset, Venedik’te ciddi sinir sarsıntıları ve bunalımları geçirmeye başlamıştır. Pietro Pagello adında yakışıklı bir doktor, şairi tedavi ederken kadın yazarı da teselliye koyulur. Ancak bu çabasında Musset’ten kaçan George Sand’ın peşini bırakmayacak kadar ileri gider. Doktorla macerası uzun sürmez kadının. Birkaç ay sonra Michel de Bourges adlı bir avukatla yaşamaya başlar. Onu, oğlu Maurice’in özel öğretmeni genç ve yakışıklı Félicien Malefille izler. 1839 yılında da sıra Frédéric Chopin’e gelir.

Bazı inançlara göre Chopin o yıllarda kıtanın en büyük piyanisti, en verimli piyano bestecisidir. Ünü Fransa’yı çoktan aşmış, vatanı, Polonya’da millî gurur ve iftihar sembolü haline gelmiş, kültür iklimlerinde önemli isimler arasına katılmıştır. Eserleri bekletilmekden basılmakta, oldukça iyi para getirmektedir. Oysa özel dersler vermesine rağmen maddî durumu hiç de iyi değildir.




0181-erol-dernek-fotografi-1971-hayat-dergisi-kapagi-nice-mutlu-yillar (01)

 Kaynak: 1971, Hayat Dergisi