Okuldan caddeye kadar
Dünkü çocuklar da çember çevirirdi. Bugünküler de çeviriyor. Ama bugünküler aşağıdaki resimde görülen İzmir’deki bir ilkokul öğrencisi gibi bu çemberi bellerinde çeviriyor. Haydi onlar çocuk diyeceksiniz. Ya büyükler? Hem nerede? İlk önlerine gelen yerde. Meselâ Tophane – Karaköy arasındaki Kemeraltı yolunda.
Bayram değil, seyran değil. Sadece bir genç kız Hula-Hoop yapacak. Semt halkı da işini gücünü bırakmış onu seyretmeye gidiyor. Kırk yıllık çember yerden kurtulup baş tacı oldu artık.
Beyoğlunda Hula-Hoop
İşte bir genç İstiklal Caddesi’nde Hula-Hoop yapıyor. Çemberi boğazda çevirmek bu işin ilk kademesi. Mamafih kravatla, eşarpla, palto ile başka türlüsünü yapmak da pek mümkün olmasa gerek.
ve Semiramis Göze
Her moda gibi Hula-Hoop da ehlinin elinde bambaşka bir hüviyet almakta. Dansöz Semiramis Göze bu işi iki çemberle birden görüyor.
Bu da geçer
İnsanın kulağında daha düne kadar pek alışılmış bir söz çınlıyor:
— Anne, biz çember çevirmeğe gidiyoruz. Ve çevrilecek çember bir yere çarpmasın diye yerden bir karış yukarıda tutularak haydi en müsait düzlüğe. Dolmabahçe Rıhtımı hiç de fena bir yer değil bu iş için. İki kişi karşı karşıya geçip göbek atsa deli derler. Ama bu göbek çemberli olunca en akıllısı bile hayran hayran onları seyrediyor.
Hula-Hoop 1958 yılında Arthur Spud Melin ve Richard Knerr tarafından icat edilir. Çocuklar için tasarlanmış olsa da 7’den 77’ye herkesi sarmıştır. Ortalama 70 santimetre çapında olan çember, 100 santim ölçülerine kadar çıkabiliyordu. Köken olarak “Kızılderili Hoop Dansı”ndan geldiği öne sürülür. Orijin olarak otuz topçuyu bir araya getiren hikâye anlatma dansıdır. Sahnede çeşitli hayvan, sembol ve öyküler anlatılmış ve genellikle çoklu çemberler ile uygulanmıştır.
Binlerce yıldır var olsalar bile, çoğu zaman 1958’de icat edildiği düşünülür. Yani aslında bu çember, bir stres çarkı gibi değildir, zaten daha önce de vardır. Charles Panati’ye göre 14’üncü yüzyıl İngilteresi’nde ahşap ve metal çember kullanma çılgınlığı (selfie gibi) vardı. Panati, “hula” isminin de, benzer kalça hareketlerinden dolayı 18’inci yüzyıl Hawaii dansından geldiğini ileri sürer.
Kaynak: 1959, Hayat Dergisi
