1 Ekim’de Resimli Kitap adlı dergi yayınlanmaya baÅŸladı. Dergi yüzün üzerinde resim ve güncel konularla ilgili yazılar içeriyordu. Resimli kitap kendisiyle aynı dönemde yayınlanan dergiler arasında hem düzenlenmesi hem içeriÄŸinin çeÅŸitliliÄŸi açısından ayrı bir konuma sahipti. Yazıların ve resimlerin bolluÄŸuna raÄŸmen derginin ilk sayı fiyatı 5 kuruÅŸtu. Derginin ilk sayısında yer alan makale, yazı ve ÅŸiirlerin baÅŸlıkları:

0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (4)
Mizah dergisi Davul 27 Ekim 1908 tarihinde yayınlanmaya başladı.

— Osmanlılarda Terakkiyat-ı Siyasiye [Ali Kemal], Sis, Rücu [Tevfik Fikret] – Avrupa’ya Bir Nazar [Resimli Kitap Siyaset Yazarı] – Kura Neferi [Mehmed Emin] – Hürriyet Nasıl Elde Edildi? [Faik Sabri] – Kemal’e Mersiye [Ahmed Hikmet] – Lisanımızın Esasları ve Åžemseddin Sami Bey [Veled Çelebi] – Mühim Noktalar [Safveti Ziya] – Nekat Ekrem’den Bir Parça [Recaizade Ekrem] – Derinliklerde [Raif Necdet] – Hukuk-ı Düvel İlmin Tarihi [Mahmud Esad], Marmara’ya Karşı [Mehmed Rauf] ve diÄŸer tefrikaların dışında “Kahraman Ordumuza” ithaf edilen “Vatan İçin” ÅŸiirinin müzik notası son modaya ait resimler ve incelemeler Resimli Kitap içerisinde yer almaktaydı.0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (3)

MİLLİ TİYATRO
Her gün yeni bir ümid-i terakkiye maruz kalıyoruz. Her gün hazine-i mefharetimiz zenginleÅŸiyor, her gün yeni bir neÅŸve-i gurur ile gönüllerimiz kabarıyor. İşte bunlardan biri de geçen ÇarÅŸamba günü PotiÅŸan’da verilen milli tiyatromuzdur. Tiyatro, İkdam baÅŸmuharriri Ali Kemal Bey’in tiyatroya ait bir konferansıyla baÅŸladı. Sonra Matmazel FanopaÅŸa omzuna Osmanlı kokardı, saçlarına kırmızı kurdele takarak güzel, beyaz bir tuvaletle kuyruklu büyük piyanonun yanına geldi. Zayıf ve narin elleri List’in hırçın, velveleli, asabi Rapsodi’sini çaldı ve bilhakkın alkışlandı. Sonra Matmazel Forje Tuled’i söyledi.
0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (4)

Sıra asıl maksada, milli kısmına geldi. Önce İzzed Melih bir hasbihal söyledi. O kadar tabii ve sade bir ifade ile söyledi, o kadar doÄŸru tavır ve hareket gösterdi ki sahne üstünde deÄŸil aramızda konuÅŸuyor gibi idi. Güya o temaÅŸa hakikat-i hayattan çalınmış, sahneye getirilmiÅŸ idi. Herkes geniÅŸ bir nefes aldı. İzzed Melih’in bu muvaffakiyeti bizi gururlandırıyordu. Artık Mınak Efendi Kumpanyası’nın bütün halkımıza sirayet eden o “tiyatro sesi” ölüyordu. Münasebetsiz feryatlar, lüzumsuz hareketler, çırpınmalar, sahneye çıkar çıkmaz seda-yı tabiiyi unutturan “tiyatro sesi”, o müstekreh takma ses artık kalkıyordu. Bize bunu ilk müjdeleyen İzzed Melih’in sesi, İzzed Melih’in zarif ruhu oldu. Zarfı mazrufuna uygun olan sevgili arkadaşımızı bütün kalbimizle tebrik ederiz. (Kalem, 15 Ekim 1908)
0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (6)

— Yarım okka meşrutiyet makalesi lütfeder misiniz?
+ Eski okka mı yeni okka mı?
— Yeni… Fakat rica ederim taze olsun.
KALEM, 18 Eylül 1908
0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (5)

Jön Türk – TemaÅŸa 3 Perde
Müellifleri: Ruhsan Nevvare ve Tahsin Nahid
1326 senesi ramazanının altıncı günü [2 Ekim 1908] akşamı temaşa tarihimize şüphesiz ehemmiyetli bir gün olarak kayd edilecektir. Çünkü otuz üç senelik bir ölüm devresi geçiren memleketimiz hürriyetin soluğuyla bir dirilişe nail olduktan sonra, eski devirde mezar altında yaşayan bütün fikri ve bedii sanatlar gibi medeni kavimlerin ihtiyaçlarından başlıca birinizi teşkil eden temaşa güzel sanatı da dalmış olduğu can çekişme uykusundan uyanmış ve bugün bize gelecek için pek büyük ümitler beslemeye salahiyet verecek şekil almıştır.
0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (7)

Her türlü baskılar altında ve hatta mezarda bile yaÅŸamaya muktedir olan sanat, eski devirde de gizli fakat seri bir tekâmül ile ilerlemiÅŸ ve bugün, otuz üç sene geçirdiÄŸimiz “korkulu rüya-yı muazzeb”den uyandığımız vakit, mevcudiyetini bütün dünyaya ispata muktedir olabilecek bir surette bulunmuÅŸtur. Bilhassa yedi sekiz seneden beri – Hüseyin Cahid Bey’in bir cümlesi bir terkibi üzerine – bütün bütün yasak edilen edebiyat gibi bir parçası olan ve zaten her nedense bizde en ziyade ihmal edilen temaÅŸada pek zavallı, pek acınası bir hale gelmiÅŸ idi. Edebiyat namına cülusiyetlerden, doÄŸum ve yeni yıl tebriklerinden baÅŸka hiçbir ÅŸeyin intiÅŸarına müsaade etmeyen sansür temaÅŸayı da “halka rezalet öğreten pek fena bir ÅŸeye benzetmiÅŸ” ve bu zavallı sanat artık mevcudiyetinden ümit kestirecek bir inkıraz ÅŸekli almış idi.

0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (2)

MİLLİ TİYATRO AKTRİS ARIYOR
Son zamanlarda Fransa’dan dönen ünlü Fransız sanatkârlarından Mösyö Silvain’in öğrencilerinden Burhaneddin Bey’le müdür Fahreddin Hayri Bey’in yol göstericiliÄŸiyle Müze-i Hümayun Müdürü Hamdi ve Maarif-i Umumiye Nazırı Ekrem Beyefendiler hazretlerinin himayeleri altında teÅŸekkül etmiÅŸ olan Milli Tiyatro Heyeti yakında vuku bulan üçüncü içtimaında peyderpey müracaat eden vatan gençleri arasında pek parlak aktörler bulunduÄŸu halde, bir tiyatro için belki aktörden mühim aktris tedariki konusunda aÅŸağıdaki kararı almıştır:

— Åžehrimizde bulunup kendilerinde sanat merakı, aktristlik hevesi hisseden Rum, Ermeni veyahut Yahudi vatandaÅŸlarımızdan arzu eden matmazeller sözü edilen tiyatronun Tepebaşı Bahçesi’nde bulunan idare heyetine müracaat ettikleri takdirde edebi heyet tarafından seçilen azalar tarafından tayin edilecek günlerde kendilerine aktristlik ve Türkçe dersleri verilecek ve bu sayede kendilerinin belki memleketin en meÅŸhur bir aktrisi olmalarına yardım edilecektir. (İkdam, 20 Ekim 1908)

0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (9)

TEAVÜN-İ NİSVAN-I OSMANİYE
Osmanlı kadınlarından bazı hanımefendiler “Teavün-i Nisvan-ı Osmaniye” namıyla bir cemiyet teÅŸkil etmiÅŸlerdir. Bu cemiyetin reisliÄŸine V. Sultan Murad Han hazretlerinin kerimeleri devletlü, ismetlü Fehime Sultan hazretleri intihab olunmuÅŸtur. Bu cemiyetin dün Fehime Sultan’ın sarayında içtimâ ettiÄŸi haber alınmıştır. Aldığımız malûmata göre bu cemiyetin iÅŸtigâlatı isminden de anlaşılacağı üzere muhtelif Osmanlı unsurları arasında teessüs ve devamı menâafi-i Osmaniye ve mevcudiyemizden olan yardımlaÅŸma fikrini yeni yetiÅŸen kızlara öğretmek maksadından ibarettir.

0458-ii-mesrutiyet-1908-yilinda-turkiye-2-mesrutiyet-dokumanlari (1)

 Kaynak: II. MeÅŸrutiyet’in İlk Yılı — AYGAZ | YKY