“Kemal Sunal olayını sosyologlar incelemeli” dese de, iş yine ona kaldı. İletişim fakültesini bitirdi, ardından yükseklisans yaptı ve tezini yazdı: “Televizyon ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü.” Kemal Sunal, tezine konu olan Kemal Sunal gerçeğini ve İnek Şaban’ı ilk kez Aktüel’e anlattı.
Artık tez sahibi bir oyuncusunuz. Nasıl bir duygu?
— Valla, hoş bir duygu. Ben bunu bilerek, düşünerek en iyi şekilde yapmaya gayret ettim. Biliyorsunuz, belli bir yaştan sonra üniversiteye tekrar devam ettim. Bitirdim, sonra da yükseklisans yapmayı düşündüm. İmtihanlarına girdim, kazandım. Sonra Radyo, TV, Sinema Ana Bilim Dalı’nda yükseklisans yaptım. Ardından tez müddetim başladı. Herkes tez konusu seçiyor, ben kendimi seçtim. Enteresan olsun diye. Kemal Sunal’ı, Kemal Sunal’ın incelemesi enteresan olur diye düşündüm.
Sahiden de enteresan
— Hocalarım da tez konusunu duyunca önce biraz şaşırdı. Sonra kabul ettiler. Şöyle bir sene yazdık, çizdik, araştırdık. Bir senenin sonunda gidiyorsunuz, jürinin karşısına çıkıyorsunuz. Okumuş oluyorlar, size birtakım sorular yöneltiyorlar. Ya “Tamamdır” diyorlar ya da “Biraz daha devam et” diyorlar. İşte verdik bir senenin sonunda. “Tamamdır” dediler. Ortaya bu çıktı.
İnek Şaban gibi davranmak geçti mi içinizden?
— Yok, artık o yaştan sonra öyle bir muzırlık gelmedi aklıma. Olmuyor zaten. Yükseklisans öğrencisiyken 10-15 kişiydik, en devamlı öğrenci bendim. Bir öğrenci gibi davrandım, Kemal Sunal gibi değil.
Sosyologlar Kemal Sunal olayını incelemeli demiştiniz
— Ben bir şey yaptım, bundan sosyologlar yararlansın. Yine de yazılması, çizilmesi, araştırılması lâzım. Ben her şeyi bilemem. Kemal Sunal filmleri neden bu kadar tutuyor, eski filmleri neden hâlâ izleniyor bunları ben de çözmüş değilim. Sosyologların gerçekten araştırması lâzım. Avrupa’da, Amerika’da benim gibi olmayan bir sanatçı hakkında bile 18 tane kitap çıkıyor. Ama bu Türkiye’de yok.
Sosyologlar bu konuyu incelese altından ne çıkar?
— Altından Kemal Sunal çıkar. Ama sosyolojik açıdan ne çıkar onu ben de bilmiyorum.
Kemal Sunal fenomeni hakkında ne düşünüyorsunuz?
— Birincisi bunu bir anı kitabı gibi olmasın, bilimsel bir şey olsun diye koymadım. İkincisi kendimi eleştirebilirdim de övebilirdim de. İkisinin de yanlışı var. O yüzden kaçındım. Hocalarımın ısrarına rağmen ben kaçındım.
Bu kaygılardan uzak olarak yazsaydınız Kemal Sunal’ı nasıl ifade ederdiniz?
— Bir cümle ile genel bir şey olurdu. Benim de kötü filmlerim var, onları açık yüreklilikle söylerdim. Para için yapılmış filmlerim var, söylerdim. Çok güzel de filmlerim var. Benim için muhteşem olanlar var. Bunları yazardı.
Tezinizde görüşünüzün olmaması bilimselliğini zedelemiyor mu?
— Hayır zedelemiyor. İçinde benim fikrim yok ama bütün uzmanların fikri var. Hiçbir yerde kimsenin görmediği lâflar var. Bunlar yeterli. Bir tek benim lâfım yok. Bu da bilimselliği bozmaz.
Şaban tiplemesinin anarşist olduğu ileri sürülüyor. Katılıyor musunuz?
— Evet bir tespittir ve o düşünülmelidir. Şaban anarşisttir. Sisteme karşıdır. Sistemi elinin tersiyle iter. Kendine sunulan şeyleri de kabul etmez.
Bu tespit size yakın geliyor mu?
— Tabii, tabii.
Toplum düzeni Şaban’larla ayakta kaldı deniliyor.
— Şaban tiplemesi için iki fikri de savunanlar var. Ama Şaban veya diğer Kemal Sunal filmleri, ekonomik sıkıntı içindeki halkı güldürüp tekrar işine, evine, hayata bağlayan filmler. Kemal Sunal filmleri iktidarların vermediğini vermiştir. Huzuru vermiştir, gülmeyi vermiştir, dertlerinden arınmayı vermiştir.
★
Sosyal içerik veya mesaj kaygınız var mıydı?
— Hayır, bende yok öyle bir şey. Öyle bir kaygım da yok. Ama her filmin söyleyecek bir sözü olmalı diye düşünürüm. Ama böyle bir kaygı taşımam. Hiçbir mesajı olmadan sadece güldürdüğüm filmler var, onlar da çok önemli. Zaten ağlıyor insanlar, gülmek istiyorlar. Güldürebiliyorsam ne mutlu bana.
Şaban’ın anarşist tavrının düzeni değiştirebileceğine inanıyor musunuz?
— Sinemayı çok şeyi değiştirecek diye düşünmemek lâzım. Sinema bir hayal âlemidir. Sinemacıların hayal âlemi geniştir. Bazı şeyleri önce sinemacılar bulur. Bilimadamları daha sonra üzerinden geçer. O yüzden sinemacı değişecek, değişmeyecek diye düşünmez. Sözünü söyler, çekip gider. Görevini yapmıştır, işi bitmiştir.
Kemal Sunal niçin seyrediliyor?
— Ben senaryoya inanırım. Sonra filmin mutlak hâkimi yönetmendir. Bir yandan da film ticari bir iştir. Eskiden beş bölge vardı. İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir ve Adana. Bu bölge temsilcileri İstanbul’dan, yapımcıdan film isterdi. Şununla yapın, bununla yapın gibi. Tabii en çok bana talep gelirdi. Böyle olunca herkes benimle film yapmaya çalışırdı. Ben ise belli insanlarla çalışıyordum. Türkiye şartlarında kıyaslandığı zaman çok fazla filmim yoktur. “Propaganda” dahil 82 tane. Dünya standartlarında yüksek ama ülkemize göre çok uza. Bu kadar seneye 82 film çok az. 300-400 filmi olan arkadaşlarımız var. Bu bölgeler Kemal Sunal filmi ister. Senaryo tamam, yönetmen var ama halkın istediği bir de isim lâzım.
★
Seks filmleri için size teklif geldi mi?
— Hayır bana hiç gelmedi. Çünkü yaptığım iş belli. Bir de ben o zamanlarda da çok para alıyordum. O seks filmlerini çekenler bana nasıl gelsin? Bir de TRT patlamıştı. Millet televizyon seyrediyor. Bir yandan seks filmleri. Şunu açık yüreklilikle söyleyebilirim, bir dönem, dört-beş sene Türk sinemasını tek başıma sırtımda taşıdım. Kaba anlamda söyleyeceğim, “aile filmi” yapan bendim.
+
Sinemadan uzak kaldığınız zamanlar sizce hangi olaylar filmlikti?
— Valla, şimdi bir şey hazırlıyoruz. Yetişirse hazirana çekeceğiz. Her şeyiyle güldürecek çok güzel bir mafya hikâyesi çekmek istiyoruz. Ama henüz proje aşamasında. Bu olayın içine Şaban’ı sokacağız. O eski Kemal Sunal olacak. Yine Anadolu’dan geliyor. Oğlum Ali Sunal’ın projesi.
★
Sola bakan bir Kemal Sunal mı var karşımızda?
— Politika konuşmak istemiyorum ben. Çünkü bana göre sanatçı tarafsız olmalı. Eğer taraf olursanız verdiğiniz mesajlar toplumun tamamına ulaşmaz. Hangi grubun adamı olursanız o bünyenin içinde kalırsınız. O yüzden oyuncular belli kesimlerin adamı olmamalı bana göre. Herkesi kucaklayabilmeli ve mesajlarını herkes alabilmeli.
★
Bu, apolitik olduğunuz anlamına mı geliyor?
— Gelmiyor. Tersine politikayla çok ilgiliyim. Ama evimde. Kendi beynimde. Ama ben politikaya soyunsam, politika yapmaya başlasam lider olurum. Ben milletvekili falan olmam. Bu kadar da iddialıyım. Çok güzel bir lider olurum.
★
Filmlerdeki gibi mi?
— Bilemiyorum. Kafamdaki şeyleri uygulasam çok güzel olur diye düşünüyorum. Çünkü ben çok titiz bir adamım. Mesela benden belediye başkanı olmaz. Gece gündüz uyumam, nerede ne eksik var diye. Buradan çıkayım, yolda kaç lamba yanmıyor, nerede su patlamış hepsini bilirim. Çok gayretliyim. Devlet başkanı olursam her şeyi çözerim. Halkın seçtiği bir başkan olursam tüm sorunları çözerim.
Kaynak: 1999, Aktüel Dergisi
